suma_27

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Turonensis, Capitula, cap. 75 (MA XVIIB, 1291).
10. z. 62, 2.
art. 8
1. a. 2 na 2; z. 65, 3 i 4.
2. Epist. Ad Omnes Hispaniae Episc, c. 2 (MA II, 431). Cf. Gracjan,
Decretum, p. 3 De cons., dist. 5, can. 3 (RF I, 1413).
3. tamże.
4. Dz 2, 2.4.
5. a. 1.
6. Pwt 32, 4; tłum. z tekstu.
195
7. w odp.
8. Mdr 5, 8n.
9. Hom. I : PG 50, 614. Patrz 2 Mch 7.
10. Homiliae XI, hom. 5 : PG 63, 488.
11. w odp.
12. Ef 4, 13; tłum. własne.
13. 2 de Sacram. p. 7, c. 3 : PL 176, 460. Cf. Ps. Hugonem de S. Victore,
Summa Sent., tr. 6, c. 1 : PL 176, 138.
art. 9
1. z. 65, 3 I 4.
2. a. 1. 2. 4; z. 65, 1.
3. Rz 10, 10.
4. 1 de Instit. Cleric. 30 . PL 107, 314.
5. a. 1 i 4.
6. 4 Ethic. 9 nr 2 : 1128b13.
7. Ez 3, 8.
8. Ps 104, l4n; Miłosz.
art. 10
3. a. 6.
4. Prz 31, 10.
5. Gracjan, Decretum, p. 2, causa 30, qu, 4 can. 3 (RF I. 1103).
6. a. 1. 4. 9.
7. Hbr 12, 9: tłum. dostos.
8. a. 2 i 5.
9. Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., dist. 4, can. 102, (RF I, 1394).
10. Ga 3, 28.
art. 11
1. Registrum, L. 4, indict. 12, epist. 26 : PL 77, 696. Cf. Gracjan, Decretum, p. 1,
dist. 95, can. 1 (RF I, 331).
2. patrz z. 78, 4; z 81, 3 odp. T. 6, str. 100-105. 149.
3. św. Euzebiusz (390 lub 310r.) epist. Ad Thusciae et Campaniae Episc. (MA
II, 424). Cf Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., distr. 5. can. 4 (RF I, 1413).
4. 1 Kor 3, 9.
5. 2 Kor 3, 2n.
6. Dz 8, 14n.
7. św. Urban I (222-230), epist. Ad Omnes Christianos, c. 7 (MA I, 751). Cf.
Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., dist. 5, can. 1 (RF I, 1413).
8. 1 de Instit. Cleric. 30 : PL 107, 314.
art. 12
196
1. a. 2 na 4;z. 65, 3 i 4.
2. Cf. Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., dist. 5, can. 6 (RF I, 1414). Herardus
Turonensis, Capitula, cap. 75 (MA XVIIb, 1291). Benedictus Le, Capitularium,
additio 2, cap. 6 (MA XVIIb, 1137).
3. Cf. Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., dist. 5. can. (RF I, 1414). Conc.
Parisiense IV (829r.), L. 1, c. 33 (MA XIV, 560).
4. a. 2.
5. Dz 2. 1.
6. Mt 18, 20.
7. Epist. Ad Omnes Hispaniae Episc., c. 2 (MA II, 430). Cf. Gracjan
Decretum, p. 3 De cons.. dist. 5, can. 3 (RF I, 1413).
8. Cf. Gracjan. Decretum, p. 3 De cons., dist. 5. can. 7 (RF 1, 1414). Conc.
Parisiense VI (829 r.), L. 1, cap. 33 (MA XIV, 560).
9. Martinus Bracarensis, Capitula, can. 51 (MA IX, 856). Synod w Toledo I
(400 r.), cap. 20 (MA III, 1002). Cf. Gracjan, Decretum, p. 3 De cons., dist. 4, can.
124 (RF I, 1399).
10. Cf. Gracian, Decretum, p. 3 De cons., dist. 3, can. 18 (RF I, 1357).
Fabianus, epist. Ad Omnes Orientales Episc., cap, 1 (MA I, 775).
11. z. 65, 3.
197
OBJAZNIENIA TAUMACZA
SAKRAMENT CHRZTU
ZAGADNIENIE 60
/1/ a. 1. A. Aacińskie sactamentum, a greckie mysterium, w terminologii
chrześcijańskiej oznacza: 1. najogólniej coś świętego; 2. tajemnicę wiary. Obecnie
to znaczenie ma mysterium; 3. znak postrzegalny łaski niewidzialnej. Ten święty
po strzegalny znak rzeczy świętej z ustanowienia Bożego zawiera i udziela
ludziom łaski uświęcającej: I w tym właśnie trzecim znaczeniu obecnie jest mowa
o sakramentach. Zarazem jest to crhreślenie sakramentu, które Autor po kolei
rozwija w pierwszym zagadnieniu. To określenie miało swoje początki u
Tertuliana (II-III w.: De bapt. 1 i 4: Adv. Marc. V, 8; De praesc. 40); Cypriana II i
III w.: Ep. 69, 12); Augustyna (IV-V w.). który mówi o sakramencie: znak
święty ( De Civ. Dei X, 5), znak odnoszący się do rzeczy Bożych (Ep. 138, 1,
7); widzialna postać łaski niewidzialnej (Ep. 105, 3, 12), widzialny znak Bożej
rzeczy, w którym czci się samą ową rzecz niewidzialną (De cat. rud. 26, 50);
Grzegorza W. (VI-VII w.: In lib. 1 Regum VI, 3); Izydora z Sewili (VII w.:
Etymol. I, 19, 40). W pełni zostało dopiero opracowane i uściślone w
średniowieczu. Dokonali tego Hugo od św. Wiktora (1066-1141: De sacr. I, 9, 2)
oraz Piotr Lombard (zm. 1164: Sent. 4, d. 1, n. 2).
B. Z n a k (signum) jest to to, co poza widokiem, jaki zmysłom przedstawia,
wiedzie do poznania i nabycia czegoś innego. Jest albo naturalny, np. dym jest
znakiem ognia, albo umowy, z ustanowienia czyjegoś, np. znaki drogowe, albo
mieszany, np. obmywanie wadą z ustanowienia Bożego oznacza zmywanie
grzechu. Znaki są w powszechnym, choć nie zawsze uświadomionym stosowaniu
u ludzi, jako że rzeczywistość niematerialna i wewnętrzna jawić się nam może
jedynie poprzez znaki, które też do jej poznania prowadzą. I tak znakami są słowa,
pisma, symbole matematyczne i techniczne, obrazy, rzezby, płacz, łzy, śmiech itp.
Są one poniekąd narzędziem służącym do ujawnienia, poznawania i uchwycenia
rzeczywistości głębokiej, tajemnej i ukrytej przed zmysłami. Inną nazwą
oznaczającą znak (signurn łacińskie) jest symbol (z greckiego). Istnieje ścisły
związek między znakiem a tym, co on wyraża i przedstawia: jesi zależny od
rzeczy przedstawianej i jest jej przyprorządkowany. Cały wysilek myśli i woli
ludzi, a zwlaszcza chrześcijan, zmierza ku temu, żeby nie poprzestawać na
znakach, symbolach, ale umieć ujrzeć rzeczywistość, jaką przedstawiają i do
poznania której wiodą, no i ją zdobyć.
C. Nauka o sakramentach jako znakach przyjęła się w Kościele i jest powszechine
stosowana: Sobór Tryd. (1545-1563), sesja VII (1547): Gdyby ktoś twierdzil, że
sakramenty nowego prawa nie zawierają łaski, której są znakami, albo że nie
udzielają tejże łaski tym, którzy jej nie stawiają przeszkody, a uważają je za gołe
198
zewnętrzne znaki łaski i sprawiedliwości otrzymanej przez wiarę, oraz za jakieś
cechy religii chrześ-cijańskiej, które wyodrębniają ludzi wierzących od [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum