Konopnicka Maria Nowele, wiersze

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Teraz dopiero spostrzeg�em, �e w miejscu, gdzie sta�a szafa, kawa� Sciany bielszy si� wy-
dawa� ni�eli reszta izby; udzieli�em lej wiadomoSci Felkowi, a �e i matka w k�t ten patrzy�a
smutnym wzrokiem, wsta� tedy ojciec od kaszy, wyszuka� w skrzynce dwa gwoxdzie i w ów
jaSniejszy kawa� Sciany wbiwszy, powiesi� na nich matczyn� sukni� br�zow� od Swi�ta i t�
drug� modr�, codzienn�, chustk� je pi�knie okry� i z boków obcisn��. Wygl�da�o to bardzo
dobrze, a Felek z Piotrusiem zaraz si� w chowanego bawi� tam zacz�li.
Matce w tych czasach pogorszy�o si� jakoS; doktor jej kaza� dobry rosó� i Swie�e mi�so
jeS�, a cho� p�aka�a na tak� utrat� i jak mog�a ojcu broni�a, to jednak coS przez tydzie� do
rzexnika co dzie� lata�em, kupuj�c czasem i ca�e pó� funta.
A ,,handel to ju� tak do nas przywyk�, �e czy go kto wo�a�, czy nie wo�a�, co dzie� cho�
przez drzwi zajrza�. Ju� nawet Hultaj, pies stró�a, nie szczeka� na niego. Po szafie kupi� od
26
nas handel cztery na orzech bejcowane krzes�a, coSmy na nich do obiadu siadali. Przy tych
krzes�ach toSmy mieli uciech�, bo handel nie móg� wi�cej wzi�� sam jak dwa, a drugie dwa
samiSmy nieSli a� na Ordynackie.
Na g�owach my z nimi paradowali samym Srodkiem ulicy, a Felek tak wrzeszcza�; ,,na bok!
na bok! , �e a� doro�ki stawa�y. Handla zostawiliSmy za sob� het precz, cho� �ydzisko
p�dzi�o za nami krzycz�c, �eSmy rozbójniki, szwarcjury i inne tam takie �ydowskie wymys�y.
Dopiero� na Ordynackiem dalej b�bni� w sto�ki. Rozlatywali si� ludzie, mySleli, �e ,,sztuki ;
a� przecie nas handel dopad� i chwyciwszy si� za brod� na ono zbiegowisko przy sto�kach,
trzygroszniak nam da�, �ebySmy sobie poszli.
Tak nam ta wyprawa zasmakowa�a, �eSmy si� tylko pytali, co trzeba wynosi�.
Szczególniej Felek coraz mia� nowe pomys�y. Jak tylko wróci� z ochrony zaraz r�ce za
plecy zak�ada�, po izbie chodzi� i po k�tach jak taksator patrzy�.
A mo�e by, prosz� ojca. garnek �elazny? A mo�e by bali� albo zegar?
Poszed� precz! fukn�� na niego ojciec, który teraz prawie ci�gle by� czegoS z�y i smutny.
Felek! Co ty gadasz? odezwa�a si� s�abym g�osem matka, A to� byS ty nied�ugo du-
sz� w ciele przeda�?
Ja i PiotruS zacz�liSmy tak�e silnie protestowa�.
Ale!... Garnek!... jeszcze czego!... A w czym to b�dziemy gotowali kasz� albo i ziem-
niaki?
Albo zegar!... doda� z oburzeniem PiotruS. A jak�e b�dziesz bez zegara wiedzia�,
kiedy ci si� jeS� chce albo spa�?...
Ojej!... wo�a� Felek z min� sko�czonego libertyna �eby o co, jak o to!... A ty, czy
zegar pokazuje, czy nie pokazuje, to tylko byS ci�gle jad�.
A ty sklepikarce po bu�ki latasz, �eby ci kadryla da�a.
Nie latam! odpar� zaczerwieniwszy si� Felek.
Latasz!
Nie latam!
Owszem, latasz!. Sam widzia�em, jakeS kadryla jad�...
Ja kadryla ? Jak Boga kocham, tak nie jad�em!...
Tu uderzy� si� pi�Sci� w piersi, a� echo j�k�o.
No to chuchnij!...
Nastawi� si� Felek i chuchn��, a� para posz�a. Z próby tej wyszed� z triumfem. Nic nie
zdradza�o spo�ycia kadryla , a z g��bi zapad�ej brzuszyny doby�a si� tylko czczoS� wielka.
Wszak�e przeg�osowany Felek nie traci� miny. Pewnego dnia obchodz�c izb� i pogl�daj�c
po Scianach, wykrzykn�� nagle:
A rondel, prosz� ojca! A moxdzierz! A �elazko!...
StruchleliSmy, s�uchaj�c. Rondel, moxdzierz i �elazko-to by�y niemal klejnoty rodzinne. Na
pó�ce wprost drzwi ustawione, b�yszcza�y olSniewaj�ce z�ote prawie. Rrodkowe miejsce zaj-
mowa� rondel. Jak zapami�ta� mog� nigdym nic widzia�, �eby si� w tym rondlu co gotowa-
�o By�oby to profanacj� po prostu. Co sobot� wszak�e czySci�a go matka ceg�� lub popio�em
i tak Swiec�cy sta� z wystawionym na izb� uchem b�yskaj�c w same oczy, gdy si� do stancji
wchodzi�o. Przy nim sta� moxdzierz z t�uczkiem z jednej strony, a �elazko z drugiej. Mox-
dzierz by� rówieSnikiem moim. Kupi� go ojciec, gdym na Swiat przyszed�, aby matk� urado-
wa� i dobre jej serce za syna okaza�. �adnego wszak�e z jednolatków moich w podwórzu,
27
ba, na ca�ej ulicy, nie szanowa�em tak, jak szanowa�em ten moxdzierz. Matka zdejmowa�a go
raz do roku tylko, w Wielki Pi�tek, aby w nim ut�uc cynamon do wielkanocnego placka. Wte-
dy to zwykle powtarza�o si� to opowiadanie, w którym ja i moxdzierz byliSmy bohaterami,
W�aSciwie ró�niliSmy si� tym tylko, �e mnie przyniós� bocian darmo, a za moxdzierz trzeba
by�o zap�aci�. Nic wi�c dziwnego, �e istnienie tego moxdzierza uwa�a�em jako wa�niejsze
ani�eli moje w�asne, zw�aszcza patrz�c na poszanowanie, jakiego sta�e u�ywa�, podczas gdy
ze mn� ró�nie bywa�o i wówczas, i potem...
�elazko tak�e nader rzadko zst�powa�o z wy�yn pó�ki na poziom naszego codziennego
�ycia. Matka prasowa�a nim tylko pó�koszulki niedzielne ojca i swoje tiulowe czepki; reszta
bielizny sz�a pod maglownic�. Raz nawet o to �elazko pogniewa�a si� matka ze stró�k�, któ-
ra je od nas po�yczy� chcia�a.
Moja pani! -powiedzia�a jej matka bardzo stanowczym g�osem. -
Taki porz�dek to nie na po�yczki, nie na ludzkie r�ce!... To kosztuje! To raz na ca�e �ycie
sprawunek!...
WszyscySmy przecie� pami�tali, jak na to stró�ka drzwiami trzasn�a jak w sieni j�zyk roz-
puSci�a i jak si� matce z gniewu i z oburzenia r�ce trz�s�y, kiedy nam w chwil� potem chleb na [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum